Wat zal 2009 ons brengen? Gedeeltelijk hebben we dat zelf in de hand. Het leven is niet altijd zo maakbaar. Je verzoenen met de beperkingen van jezelf, van de ander, van de samenleving, is dan het enig haalbare. Niet gemakkelijk, wel noodzakelijk. Want anders blijf je illusies najagen en loop je gegarandeerd vast. Gelukkig blijven er daarnaast in de persoonlijke sfeer en in het publieke domein veel mogelijkheden, veel kansen. En het is een uitdaging om die te benutten. Al was het alleen maar om de ontwikkeling een beetje in de goede richting bij te sturen. Dat deed de regering toen het banken overnam. Dat deden de kiezers in Amerika, toen ze in meerderheid kozen voor Obama. Ik las ook in de krant dat door de vele publiciteit kinderen onder de 16 jaar weer iets minder gaan drinken. Omdat de ouders het weer iets meer verbieden. Pluim voor die ouders! Bewustwording, voortschrijdend inzicht; het blijft op allerlei vlak belangrijk eraan te werken. Wat kan de bijdrage zijn van de kerk bij dit alles?

Heel gangbaar is het beeld dat de kerk er is voor de individuele geloofsbeleving en voor rituelen op belangrijke levensmomenten. Veel minder bekend is dat de katholieke kerk ook veel heeft nagedacht over de samenleving, over het goede leven met elkaar. De leer van de kerk gaat niet alleen over het geloof, maar ook over hoe het algemeen welzijn het beste gediend kan worden. En dat is heel wat breder dan allerlei geboden en verboden op sexgebied. Onze kerk heeft een Catechismus over de geloofsleer. Maar in 2004 is ook een Compendium verschenen, een bundeling van teksten over het denken van de Kerk over sociale thema's als het gezin, werk, politiek, internationale relaties, vrede en milieu. Vorig jaar is een Nederlandse vertaling uitgekomen. Allerlei landelijke katholieke organisaties maken hiervan gebruik. Onlangs had bisschop Gerard de Korte het in de media bijvoorbeeld over de kredietcrisis. Hij zei dat de ongecontroleerde hebzucht van Amerikaanse bankiers haaks staat op de sociale leer van de kerk. Het Angelsaksische model in Groot Brittannië en de V.S. (vrije markt, weinig overheidstoezicht) staat veel verder af van het denken van de kerk dan het Rijnlandse model (op het Europese vasteland: meer sturing en toezicht door de overheid ten dienst van het algemeen belang).

Wat doen we op het vlak van de parochie met de sociale leer? Leidinggevenden in het bedrijfsleven, de zorg en de politiek zouden zich met steun van het Katholiek Netwerk (www.katholieknetwerk.nl) meer kunnen scholen in het maken van waardengestuurd beleid. De kerk kan er denk ik ook aan bijdragen dat ouders, leerkrachten en mensen uit de jeugdhulpverlening meer met elkaar aan de praat komen over goede opvoeding. Minister Rouvoet wil in alle gemeenten een Centrum voor Jeugd en Gezin. Want steeds meer ouders doen, als de problemen vaak al heel groot zijn, een beroep op Bureau Jeugdzorg. Kerken kunnen denk ik met elkaar een klimaat scheppen, waardoor het weer gewoon wordt om als ouders in een vroegtijdig stadium met een vraag naar zo'n Centrum te gaan. Het goede leven: iets om met z'n allen aan te werken, ook in 2009!