2° Paaszondag C (2010)

"De toekomst van het verleden heet mededogen." Dat was de knappe titel boven een verslag van een bijeenkomst in Roermond, in dagblad De Limburger op vrijdag 2 april. Daar spraken Marc Eyskens en Herman Wijffels internationale topfunctionarissen en denkers die de wereld kennen. Zij deelden er hun kijk op de wereld en zij hadden de moed en de overtuiging uit te spreken hoe zij de toekomst van onze wereld zien.
Een paar citaten: "Het wordt nooit meer zoals vroeger." En ook: "Om de wereld leefbaar te houden zullen we samen moeten investeren in drie T's: technologie, talenten en tolerantie. Dat laatste is de grote uitdaging: het morele besef dat we, ook economisch, niet zonder menselijkheid kunnen." Menselijkheid hier te verstaan als mededogen, barmhartigheid. Woorden die ik steeds meer tegenkom, zelfs in kranten.
In het evangelie van Mattheus ( 25, 35-40) staat een omschrijving ervan : "De hongerigen te eten geven, de dorstigen te drinken geven, de naakten kleden, de vreemdelingen opvangen, de gevangenen bezoeken, de zieken bezoeken en de doden begraven." Begrippen als mededogen, erbarmen, barmhartigheid werden vroeger alleen aan de godheid toegeschreven. Denk aan "Allah, de barmhartige". Oeroude woorden, nu de kenmerken en voorwaarden voor een nieuwe wereld?
Eyskens zei daarover dit: "We beseffen nog niet dat we middenin een revolutie zitten. We kunnen en mogen nooit meer terug naar vroeger. We moeten wereldwijd werken aan een andere manier van samenleven, zaken doen en produceren. Politici zullen gaandeweg beseffen dat ze elkaar niet moeten bestrijden met partijprogramma's die slechts loopgraven gevechten zijn en bedrijven evenmin met omzetcijfers." Met andere woorden: Barmhartigheid gaat meetellen in de economie en de geldwereld. Dat is even wennen als dat woord gaat vallen tijdens topbijeenkomsten over politiek, geldverkeer en vrije wereldhandel!
In de evangelielezing van deze zondag horen we: "Omdat ge mij gezien hebt gelooft ge? Zalig die niet gezien en toch geloofd hebben."
Geloven alleen kan bij lange na geen vorm geven aan zulke nieuwe wereld. Nu gaat het wel degelijk om een visie, om samen durven te zien met moedige zieners als Marc Eyskens en Herman Wijffels. Nu geldt: Zien, dát geloven en er naar handelen.
ZIJ ZIEN. Juist zoals Jezus zelf, die geloofde niet. Hij zág dat zijn mislukking op het kruis niet het einde was, hij zág dat mensen zouden samenkomen in zijn naam en barmhartig zouden zijn met en voor elkaar. Geen kleinigheid in die tijd toen barmhartigheid een goddelijke eigenschap was. Nu mogen alle mensen, niet alleen degenen die zijn Weg gaan, zich geroepen voelen tot barmhartigheid om tot een nieuwe wereld te komen.
Barmhartigheid die alle onderscheid van positie, ras, godsdienst en nationaliteit achter zich laat: "Wat gij wilt dat anderen aan doen, doe dat ook aan hen." Dan zal de toekomst van het verleden niet mededogen heten, maar mededogen zijn. Daar wijst zelfs een onverwachte ontdekking op. Wetenschappers, die de aard en de eigenschappen van ons heelal,onderzoeken, nemen namelijk aan dat het complex van aarde, zon, bestaande en groeiende sterrenstelsels vol zit met energie, communicatie en, ja zelfs met barmhartigheid, ondanks tsunami's, aarbevingen, hongersnood en overstromingen. Dan Brown, in zijn nieuwste book Het verloren symbool, speelt met zulke ideeën. En een groot dichter, Leo Vroman, een van die geleerden, hij is nu al heel oud, spreekt bladzijden lang, vragend, twijfelend, verbaasd, verwonderd, tot wat hij noemt "Systeem" , dat gaat van atoom tot hemellichaam, en hij schrijft bv. : "Systeem, U zult de draad die ik ben, niet uit Uw weefsel trekken en weggooien."
Of: "Was de nacht soms uiterst stil/ dan hoorde ik haast Uw Stem/geschapen door mijn eigen wil/of door Uw Eigen Stem."
Of: "Ik heb zo'n verlangen om U te zegenen en U met mijn hand, slap als een vis, te aaien en aan te halen, dan kan ik nu eens Uw herder, Uw broer, Vader, Moeder zijn en U voeden en verzorgen."
Met iedere ademtocht komt dat Systeem, één groot WIJ, bij ons binnen en laat telkens een beetje visie, een beetje barmhartigheid in ons achter. Met iedere ademtocht komt de toekomst van het verleden... dichterbij.