Drie dagen voor Aswoensdag (2006)

Homilie

Drie dagen voor Aswoensdag. Een Evangelie over vasten. Eigenlijk gaat dit Evangelie over ‘niet vasten'. Straks breekt de veertigdagentijd aan, de vastentijd. Vandaag krijgt Jezus het verwijt dat zijn leerlingen niet vasten.

Op het internet kwam ik de actie ‘Zip your lip' tegen. Deze actie van www.worldvision.nl die je ook vindt op www.zipyourlip.nl, stimuleert jongeren tussen de 12 en de 16 jaar om 24 uur lang niets te eten, ook geen chips of iets anders. Wel voldoende te drinken, maar dan water of thee. Jaarlijks doen er meer dan 10.000 jongeren wereldwijd mee. De bedoeling is voor die dag sponsors te vinden. Dat geld komt dan ten goede aan kinderen die slachtoffer zijn geworden van aids, doordat hun ouders zijn overleden of die hoe dan ook door aids in de problemen zijn geraakt.

Ik kwam deze actie tegen en dacht, ja, goed idee, solidariteit, al is het maar één dag, voelen wat iemand dagelijks voelt als er geen eten is. Merken dat die ander een mens is zoals jij. Betrokkenheid op je naaste, al woont die een paar duizend kilometer verder.

In het Evangelie vandaag is het voorbeeld omgekeerd, maar de gedachte is hetzelfde. De leerlingen van Jezus vasten niet, terwijl de leerlingen van Johannes en de farizeeën wel een vastendag hebben. Daar moet je toch wel een goede reden voor hebben. Jezus heeft zich toch ook eerst aangesloten bij de boetebeweging van Johannes de Doper en twee leerlingen van Johannes hebben zich bij Jezus aangesloten en gaandeweg volgden er meer.

Is dat argument van Jezus niet een beetje vreemd? Jezus presenteert zich hier als de bruidegom. Hij zegt: ‘Kunnen de vrienden van de bruidegom vasten zolang de bruidegom bij hen is?' Maar je kunt toch niet zeggen dat ze Jezus drie jaar meemaken, en dat er dan dus drie jaar lang geen vastendag is.

Jezus gebruikt weer een omstandigheid om iets duidelijk te maken, het lijkt wel of Hij bewust van het vasten heeft afgezien, om te kunnen spreken over zijn zending als de vertegenwoordiger van God, die als een bruidegom is voor zijn volk als de bruid.

Jezus is bepaald niet tegen het vasten. Hij begon zijn zending met veertig dagen vasten. Maar elk vasten dient een doel. Zijn vasten was de confrontatie met alle krachten die Hem van zijn zending pogen te weerhouden. Veertig dagen bleef Hij in de woestijn, zoals het volk veertig jaar door de woestijn was getrokken, zoals Mozes veertig dagen boven op de berg bleef om de verbondstekst van God te ontvangen, de stenen met de tien geboden.

Waarom vast Jezus deze keer niet, maar een andere keer wel. Hij zegt: ‘Er zullen dagen komen dat de bruidegom van hen is weggenomen, en dan, in die tijd, zullen ze vasten'.

Waarom gaan wij straks vasten? Je kunt allerlei redenen hebben. Zoals de actie ‘Zip your lip', uit solidariteit. Voel maar even wat honger is en breng geld bijeen om hen te helpen. Of om de confrontatie aan te gaan met alles wat jou hindert op je weg met God. Maar ook je betrokkenheid op Christus. De leerlingen trekken op met Jezus. Hij bepaalt of er een vasten aanbreekt of niet. Bij hen was de volgorde dus omgekeerd. Hun vasten begon ná Jezus kruisdood.

Deze gedachte werkt ook door in onze veertigdagentijd die gaat komen. Op de zondagen vieren we Jezus' verrijzenis. Dat betekent dat we na zondag 17.00 uur, vanaf de eerste vespers, de vooravond, de vasten onderbreken.

Sommige mensen die heel streng wilden vasten, hielden dat ook op de zondag vol en inderdaad zo heel feestelijk wordt het op de zondag in de kerk ook niet. We laten het Gloria en het Alleluia achterwegen. We houden de bloemversiering heel sober, wat groen is meestal voldoende. Maar toch, op zondag wordt de vasten even onderbroken, want we vieren dat de bruidegom leeft.

Alleen denk ik dat Jezus als de bruidegom bij velen van u geen bekend of vertrouwd beeld is. Dat komt omdat zijn ‘bruidegom-zijn', zo anders is als het gewone. We zien Jezus in verschillende rollen, zoals de rol van profeet, maar ook de rol van priester, en zeker de rol van Goede Herder. We kennen Hem ook in de rol van offerlam of in zijn rol als leraar. Daar komt vandaag zijn rol als bruidegom bij.

Hoe is Jezus bruidegom? Niet door gewoon te trouwen en een gezin te stichten. Als er iets is dat nergens in de evangelieën naar voren komt is het dat wel. Juist het tegendeel. Er zijn vrouwen om Hem heen, die voor Hem en zijn leerlingen zorgen. Maar Jezus spreekt over het ongehuwd zijn omwille van het Rijk der Hemelen. En zelf geeft Hij daarin het voorbeeld.

Jezus' bruidegom-zijn verwijst naar het hemelse huwelijk, het huwelijk van God met zijn volk. Dan gaat het om een huwelijk dat het aardse huwelijk overstijgt. Heel zijn leven is daar een teken van. Dat is ook de basis van het priestercelibaat. Als we die dimensie niet in gedachten houden, wordt het priestercelibaat een bureucratische instelling die zijn zin verliest als de tijden veranderen.

Maar je moet de aardse werkelijkheid en de concrete vorm van het huwelijk wel heel ver overstijgen om nog te herkennen waar het hier om gaat. Het gaat om een andere vruchtbaarheid, om een ander leven, het gaat om God en om het eeuwige leven. De priester vult zijn leven in naar het voorbeeld van Jezus, als leraar, als herder, als profeet, als priester, hij draagt het lijden van Christus mee, hij volgt Hem en stelt Hem tegenwoordig. Ook als bruidegom, in die geestelijke zin. Door zijn liefde voor de Kerk als bruid, door zijn woord en voorbeeld, door zijn aandacht voor allen, groot en klein, arm en rijk, jong en oud, ziek en gezond. Die liefde wekt wederliefde, dat geloof wekt geloof, dat voorbeeld wekt navolging. Dat is de vruchtbaarheid van de Kerk als bruid, de vruchtbaarheid van het gebed, de vruchtbaarheid van het offer, de vruchtbaarheid van de navolging van Jezus.

Maar dat vraagt eerst een hechte band met Christus. Die band is de basis voor zijn leven, de basis voor zijn solidariteit met allen in de gemeenschap, de basis ook voor zijn naastenliefde, de basis voor zijn spreken, zijn bidden, werken en ook vasten. Ik wens u dat u de bruidegom die Christus is, steeds beter mag leren kennen en met Hem solidair mag zijn met de kleinsten en de zwaksten. Zo wens ik u nu reeds, nog voor Carnaval een gezegende vastentijd. Amen.

 

 

Voorbede

Bidden wij vol vertrouwen tot God, bidden we om geloof, liefde en trouw, zoals bedoeld voor bruidegom en bruid.

Bidden wij voor Gods Kerk aan de vooravond van de veertigdagentijd. Dat velen de waarde van het vasten mogen hervinden. Dat er solidariteit mag groeien met de meest kwetsbaren van deze wereld.
Laat ons bidden.

Bidden wij voor onze wereld, waarin arm en rijk zo scheef verdeeld zijn. Dat onze ogen open gaan om te zien waar Christus lijdt, waar Hij wordt verdrukt, waar mensen worden misbruikt. Bidden we ook voor onze wereld, waarin de geestelijke armoede toeneemt.
Laat ons bidden.

Bidden wij voor alle carnavalvierders, dat zij in het plezier en de ontspanning de grotere waarden niet vergeten. Dat zij na de feestelijkheden ook de serieuze kant op zich nemen en de vastentijd gebruiken om geestelijk te groeien in solidariteit en geloof.
Laat ons bidden.

Bidden wij voor slachtoffers van onverdraagzaamheid en falend internationaal beleid. Bidden we dat regeringsleiders oog krijgen voor de zwakken en gemarginaliseerden. Bidden we voor zoveel Christelijke minderheden die in deze tijd slachtoffer worden van internationale domheden, bidden we om kracht en wijsheid.
Laat ons bidden.