Zorg voor levend water

Wij hebben maar aan een kraantje te draaien en we hebben lopend water. Op veel plekken in de wereld is het zo niet. Er is gebrek aan water en vrouwen moeten een lange weg afleggen om bij een bron te komen. Want zij en kinderen zijn vaak de waterdragers.

Veel getuigenissen uit de pioniersdagen van Broederlijk Delen en uit   het ontwikkelingswerk gaan over het graven van waterputten en het aanleggen van waterbekkens.

Water is een noodzakelijk element om te leven. Het boek Exodus brengt ons vandaag het verhaal over gebrek aan water bij de Israëlieten tijdens hun tocht door de woestijn. In de Schrift is water een symbool van Gods genade, die eeuwig leven geeft.   Het water dat uit de rots komt is een teken van Gods voorzienigheid voor zijn volk.

Bij de bron van Jakob

Het evangelie van Johannes leidt ons vandaag bij de bron en vertelt een mooi ontmoetingsverhaal van Jezus met een Samaritaanse vrouw. De Schriftlezingen in dit leesjaar A zijn gekozen in functie van de doopcatechese. Er is een band tussen de put van Jacob en de doopvont.

De evangelist Johannes geeft vooral aan dat Jezus de bron is van levend water en

dat onze band met hem een stevig fundament vormt.

Jezus legt contact met iemand uit een andere volksgroep, die eerder vijandig staat tegenover vreemden. Joden en Samaritanen kwamen niet te best overeen. Het verhaal getuigt van zijn liefde voor elke mens en zijn wil om barrières te doorbreken. Hij heeft dorst naar ontmoeting. Zijn ontmoeting leidt ertoe dat de vrouw over haar diepe zorgen spreekt. Zijn aandacht doorbreekt vooroordelen. De vrouw laat haar kruik staan en gaat in de stad vertellen over haar vreugde dat zij de Messias gevonden heeft.

Jezus, bron van vreugde

Bij het Angelusgebed op de middag van de derde vastenzondag in 2014 vatte paus Franciscus dit evangelieverhaal samen in deze twee korte zinnen: “Ogni incontro con Gesù ci cambia la vita; ogni incontro con Gesù ci riempie di gioia,”

Elke ontmoeting met Jezus verandert het leven. Elke ontmoeting met Jezus vervult ons met vreugde.

Hij liet deze twee zinnen herhalen door de aanwezigen op het Sint-Pietersplein.

Het zijn meteen centrale gedachten van het pontificaat van paus Franciscus. Hij had ze reeds ontwikkeld in zijn apostolische aansporing over De Vreugde van het evangelie. Deze brief verscheen in het eerste jaar van de pauskeuze. Op 13 maart 2023 is het tien jaar geleden dat kardinaal Jorge Mario Bergoglio, aartsbisschop van Buenos Aires, paus Benedictus XVI opvolgde. Hij zorgde voor een verrassing door zijn eenvoudige minzame verschijning en vooral door de keuze van zijn naam Franciscus, de Poverello van Assisi.

Zoals de Samaritaanse naar haar dorpsgenoten ging en hen sprak over Jezus, zo verwacht Jezus dat wij hem verkondigen waar we leven en dat wij met deze boodschap tot aan de periferie gaan.

De inzet van paus Franciscus

Bij deze paus staat de evangelisatie voorop, de boodschap brengen en doorgeven van God, de barmhartige Vader, die ons nabij is in Jezus en in de Geest, werkzaam in de kerk en in de wereld.

De periferie, een woord dat paus Franciscus dierbaar is en waaraan hij in zijn handelen en spreken veel aandacht geeft. Zijn eerste bezoek buiten Rome was vier maanden na de pauskeuze aan het kleine eiland Lampedusa waar migranten en asielzoekers wachten. Hij hoopt op het einde van dit jaar de kerk in Mongolië te kunnen bezoeken.

De Poverello van Assisi is de zanger van het Zonnelied. De paus gebruikte de aanhef van dit lied voor zijn encycliek   over de zorg voor het gemeenschappelijk huis Laudato si’ Geprezen zijt gij! Hij neemt de zorg voor de ecologie zeer ter harte. Paus Franciscus weeft graag twee draden door elkaar: de draad van de ecologische duurzaamheid en de draad van de sociale rechtvaardigheid. Dit deed hij heel uitvoerig in zijn exhortatie na de bisschoppensynode van 2019 over het Amazonegebied Querida Amazonia.

En alweer is er een Franciscaanse klank in zijn encycliek over broederlijkheid en sociale vriendschap Fratelli tutti. Een brief de hij ondertekende op het altaar boven het graf van Sint Franciscus. De paus zelf behartigt contact met andere religies en wereldbeschouwingen.

Hij richt ons naar Jezus en hij verkondigt hem als de barmhartige. Zo heeft hij in 2016 een bijzonder jaar van de barmhartigheid ingesteld. Hij nam in dat jaar het initiatief om voortaan op de voorlaatste zondag van het kerkelijk jaar een bijzondere aandacht te hebben voor de armen met de Werelddag van de armen.

Hij heeft twee synodes bijeengeroepen over het gezin en zijn zorg voor het gezin verwoord in Amoris laetitia. Zijn aandacht gaat naar de jeugd. Jongeren zijn niet de toekomst. Maar het nu. Na de synode over de jeugd publiceerde hij de tekst Christus vivit, Christus leeft.

De paus vergeet de ouderen niet. Hij heeft een catechese gewijd aan deze leeftijdsgroep, die niet als ballast mag beschouwd worden. Hij geeft suggesties voor een jaarlijkse dag van de grootouders.

Deze paus wordt gewaardeerd en hij heeft een groot moreel gezag. Hij heeft weet van tegenkantingen, die zowel komen van behoudsgezinde groepen als van hen, die meer hervorming wensen. Het kerkelijk landschap lijkt zeer versnipperd. In zijn overzicht van tien voorbije jaren van dit pontificaat zei kardinaal Kasper dat paus Franciscus als het ware in een tang zit. Aan de ene kant de fundamentalisten, de conservatieven; aan de andere kant de ideologisch progressieven, die hem eveneens bekritiseren. Daartussen een breed middenveld, dat ofwel tevreden is of eerder onverschillig blijft.

De paus heeft al herhaaldelijk gewezen op het grote onrecht in de verdeling van de goederen en kritiek geuit op het kapitalisme. Dit hoort men in Europa en vooral in de Verenigde Staten niet zo gaarne.

Jorge Mario Bergoglio (° 1936) was niet meer zo jong wanneer hij paus werd. Hij getuigt elke dag van een grote inzet. Hij weet maar al te goed dat wij leven in een veranderde tijd. Hij wenst dat wij als christenen samen optrekken. Dit verwacht hij van het synodaal proces, dat hij in gang gezet heeft. Het is een proces van luisteren, nadenken, overleg, bidden, contact met de bron. Het verdraagt geen klerikalisme, geen houding waar de ene zich hoger acht dan de andere. Het moge ons leiden naar de bron, die Christus is. Het is een opdracht, die de opvolgers van paus Franciscus hopelijk verder ter harte zullen nemen.

Allen geroepen

“Wij zijn allen geroepen heilig te zijn door in liefde te leven en ieder in de bezigheden van iedere dag, daar waar hij en zij zich bevinden, een eigen getuigenis af te leggen. Ben je een Godgewijde religieus of religieuze? Wees dan heilig door met vreugde je gave te beleven. Ben je gehuwd? Wees dan heilig door lief te hebben en te zorgen voor je echtgenoot of echtgenote, zoals Christus met de Kerk heeft gedaan. Ben je arbeider? Wees dan heilig door op een eerlijke en bekwame wijze je werk te verrichten ten dienste van je broeders en je zusters. Ben je ouder of oma of opa? Wees dan heilig door de kinderen geduldig te leren Jezus te volgen. Heb je gezag? Wees dan heilig door te strijden ten gunste van het algemeen welzijn en af te zien van je persoonlijk belangen.”

Paus Franciscus Gaudete et Exsultate Algemene roeping tot heiligheid n° 14