Kerstmis (2010)

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 419 niet laden

"Ik herinner mij, van een proefschrift; één van de stellingen was: "De grenzen van onze wereld worden gevormd door de taal die we spreken."

Dat zei Sint-Jozef. Hij zei het afgelopen donderdag. Ik was bij hem en Maria op bezoek, in de Valeriusstraat, in verband met de doop van hun boreling die in diepe slaap en geheel in vrede in moeders armen lag, slechts nu en dan enige knorrende geluidjes voortbrengend die getuigden van opperst welbehagen. Ja,  het was een echt Kerst-tafereeltje: vader, moeder, kind - hun eerstgeborene, een meisje, Nina, alles beschenen door het zachte licht van de kerstboom. Toppie.

 Wij spraken natuurlijk over de dingen des geloofs. En zoals in zulke omstandigheden wel kan gebeuren: ik raakte helemaal op dreef. Ik sprak over het wonder, over het ondoorgrondelijk mysterie van het leven waarin wij leven, bewegen en zijn om met de Handelingen van de Apostelen te spreken[1]. Ik sprak over God "die woont in het ontoegankelijk licht"[2], om Paulus te citeren. Ik sprak over God die voor ons helemaal zichtbaar, tastbaar, ervaarbaar, kortom: concreet, vlees en bloed is geworden in Jezus van Nazareth. Hij is de mensgeworden God, onze broeder. God heeft Hem aan ons gegeven. In Bethlehem is Hij geboren. Jezus heeft zichzélf aan ons gegeven. Hij heeft dat gedaan op allerlei manieren. En in optima forma heeft Hij dat gedaan, Jezus, op het kruis. Want kribbe en kruis horen bij elkaar. Ze zijn gemaakt van hetzelfde hout. Het is vast geen toeval dat Jozef een timmerman was[3] en dat ook Jezus zelf dat mooie vak uitoefende[4]. Jezus noemde God Zijn Vader. Jezus had God tussen Zijn oren. Jezus' Geest is de Geest van de Vader. Na Jezus' kruisdood en verrijzenis is Hij opgenomen in de hemel. En vandaar, van bij God uit, heeft Hij ons Zijn Geest gezonden. Wie bij Jezus hoort, wie ópen staat voor Zijn Geest, die van God, wie gedoopt is, wie bij Christus' lichaam hoort dat de Kerk is, wie zich in woord, brood en wijn in de kerk door Hem laat voeden, die krijgt, die hééft ook diezelfde Geest tussen zijn of haar oren, die wordt erdoor gevormd, die wordt er door ómgevormd, steeds diepgaander - als het goed is, als je dat zelf ook wílt en als je er ook om vráágt, als je bidt. Zó werkt het ...

 Zo zat ik daar bij die mensen thuis, bij de heilige familie thuis nota bene, bevlogen te verkondigen. Ik zat op m'n praatstoel, bijna een preekstoel. Ja dat kun je hebben. En toen zei Sint-Jozef, de vader van de kleine Nina, zelf niet van het houtje, ongedoopt en zelfs "ongelovig" - niet-gelovend althans, in strikte zin, in de God van het christendom; toen zei híj - waar ik deze preek mee begon; hij zéi: "Ik herinner mij, van een proefschrift; één van de stellingen was: "De grenzen van onze wereld worden gevormd door de taal die we spreken."

 Ik denk, dat is de spijker op z'n kop. Daarmee treft de auteur van die stelling en op zijn beurt de vader van de dopeling in spe denk ik het hart van waar het in de schriftlezingen van deze Eerste Kerstdag, in elk geval in de brief aan de Hebreeën en in het evangelie, de zogenaamde proloog van het Johannes-evangelie; hij treft in het hart waar het in die lezingen om gaat. Wat een taal wordt daar gesproken!

 "In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord wás God." Met dat "Woord" wordt Jezus bedoeld, de mensgeworden God. "Alles is door Hem geworden en zonder Hem is niets geworden van wat geworden is". Zo Johannes. En: "God (...) heeft (...) de Zoon (...) erfgenaam gemaakt (...) van al wat bestaat." Hij is het "door wie Hij het heelal heeft geschapen. Hij is de afstraling van Gods heerlijkheid en het evenbeeld van zijn wezen". En: "Hij houdt alles in stand door zijn machtig woord." Zo de auteur van de brief aan de Hebreeën. Mensen wat een taal is dat!?

 Eén mens, Jezus, wordt daar tot middelpunt van de hele kosmos verklaard. En u weet: die kosmos is onvoorstelbaar groot - véél groter dan de evangelist Johannes en de auteur van de brief aan de Hebreeën nog maar konden bevroeden. Tegenwoordig menen wij te weten dat er wel honderd miljard sterrenstelsels zijn. Onze melkweg, waarbinnen zich ons zonnestelsel bevindt, is er daarvan één. En zonder de geringste twijfel verbergt de kosmos voor ons nog tallóze onvoorstelbare verrassingen, wonderen en angstaanjagende verschrikkelijkheden waarbij de Tyrannosaurus Rex niks is. Moeten we derhalve, veelgeliefden, Johannes en de auteur van de Hebreeënbrief a posteriori karakteriseren als armzalige nitwits, als lui met een nu achterhaald wereldbeeld, van wie we de geschriften gevoeglijk naar prullenbak of papierversnipperaar kunnen afvoeren? Nee! Natuurlijk niet. Integendeel: die geschriften zijn vanwege onze alleen maar toenemende kennis over de kosmos alleen maar indrukwekkender geworden ... "Alles is door Hem geworden en zonder Hem is niets geworden van wat geworden is." Wat betekent dat? Ik denk: In alles wat bestaat, in heel die onvoorstelbare kosmos, daarin zit een ontwikkeling, daarin zit een beweging die uitloopt óp, die culmineert ín, die z'n hoogtepunt vindt in ... Jezus van Nazareth, de Christus, de Gezalfde van God.

 Als je een vat wijn hebt, dan hoef je niet het hele vat leeg te drinken om de kwaliteit van de wijn te beoordelen. Eén glas volstaat. Welnu veelgeliefden: het ligt in de kribbe. Eén blik op die kribbe en je kunt het al zien, dan weet je al genoeg. Om God te proeven volstaat die ene blik, volstaat dat ontvangen van dat ene flinterdunne stukje ouwel, dat wil zeggen: brood. Het kind in de kribbe, Jezus, die we ontvangen in dat ene brokje brood, in dat minieme teugje wijn: dat is genoeg. Daarmee, daarin ontvangen we de hoogste liefde en de hoogste wijsheid. Hoger, beter is er niet. Niet in het verleden, niet in het heden en ook in de toekomst niet. Jezus, dat is, voor altijd: de beste wijn, niet te overtreffen. Jezus, dat is: het hoogste karaat goudgehalte. Jezus is God.

 "De grenzen van onze wereld worden gevormd door de taal die we spreken". Maar de taal die we spreken in verband met Jezus is een grenzenloze taal. De taal die we spreken in verband met Jezus is alomvattend. Die taal is kosmosomvattend. Die taal dijt zelfs uit mét onze uitdijende kennis van het universum. Veelgeliefden, in deze duistere, onzekere, onveilige wereld, waar geen kind veilig is, zelfs niet in de kerk, zelfs niet in een kinderdagverblijf, mogen wij ons veilig, zeker en geborgen weten bij Hem, bij het kind in de kribbe, bij God die is mensgeworden in Hem, bij God die in Hem brood wordt, ook vandaag. Zalig Kerstmis. Amen. Alleluia.