regeltjes

Onlangs hadden we het in een gesprek met een patiënt over het feit dat het geloof goed is maar dat het instituut zoveel regels maakt, dat het geheel niet meer werkbaar, laat staan leefbaar is. Het is een aloude discussie. En het is inderdaad een bijna onverzoenbaar gegeven denk ik soms. Een geloof dat op vrijheid is gebaseerd kan toch niet uitmonden in een onontwarbaar kluwen van regels, geboden en verboden.

En net als je denkt dat die regels uiteindelijk wel interpreteerbaar zijn, zolang ze de vrijheid van anderen niet in het gedrang brengen, lees je de lezingen van vandaag. Een opsomming van regels, van wetten geeft Jezus. En Hij zegt niet alleen dat ze belangrijk zijn maar Hij maakt ze nog wat zwaarder. Niet alleen mag je niet doden, je mag zelfs niet kwaad zijn op een ander… Wie houdt dat in hemelsnaam vol?

Het vraagt heel wat Bijbelse kennis en achtergrond om dit evangelie te begrijpen. Want zo kennen we Jezus toch niet. Maar eigenlijk gaat Jezus in tegen wat over Hem gezegd wordt. Er werd immers beweerd dat Hij kwam om de wet en de profeten af te schaffen. Met deze uitdrukking werd in die tijd het woord van God bedoeld. Dat is net wat Jezus niet komt doen. Jezus wil eigenlijk net ingaan tegen al teveel wetten die het woord van God juist verpletteren en teniet doen. Het enige belangrijke is de trouwe relatie tot God. God gaarne zien en al de rest volgt daar vanzelf uit.

In die zin zegt Jezus ook, dat er geen letter zal verdwijnen uit de wet, want deze wet, God en elkaar gaarne zien, is immers geschreven in het hart van elke mens.

En in die zin zijn wij allemaal vrije mensen, we weten wat goed is en we kunnen dat goede doen. Maar we weten ook wat slecht is en zijn evengoed vrij om dat te doen. Dat is wat Jezus Sirach in de eerste lezing vertel: ‘Hij heeft vuur en water voor je neergezet, je kunt je hand uitsteken naar wat je verkiest.’ Het ligt in onze handen in èlk van onze handen of deze wereld een wereld wordt waar het goed is om te leven, dan wel dat deze wereld ten onder gaat.

We zijn mensen, regels zijn er nodig, maar regels mogen nooit zo bindend zijn dat ze ons verhinderen om het goede te doen. We zullen pas echt vrij zijn als God inderdaad in ons hart leeft, als wij zijn weg volgen, zonder dwang, gewoon omdat het goed is, juist voelt.

Daarom zei één van de grote denkers van het christendom, Augustinus: ‘Heb lief, en doe wat je wil’.

Het weze zo